Endoplazmik Retikulum

Endoplazmik Retikulum

Ökaryot hücrelerde, çekirdek zarından başlayıp hücre zarına kadar uzanan, kanalcık ve borucuklar sistemidir. Alyuvar hariç tüm ökaryot hücrelerde bulunur. Hücredeki etkinliğine göre dağılımı, miktarı ve biçimi değişebilir. Görevi hücre içinde madde taşınımını sağlamaktır. Örneğin ribozomda üretilen proteinleri golgi cisimciğine taşır. Zarları üzerinde ribozom bulunup bulunmamasına göre ikiye ayrılır.

Granülsüz endoplazmik retikulum: Üzerinde ribozom bulunmayan endoplazmik retikuluma denir. Granülsüz endoplazmik retikulumda bulunan enzimler lipit ve karbonhidrat sentezinde görev alır. Hayvan hücrelerinde östrojen gibi steroit yapılı eşeysel hormonların üretildiği kısımdır.

Karaciğer hücrelerinde glikozun fazlasını glikojen olarak depolar. İçerdiği enzimlerle ilaç artıklarını ve zehirleri etkisiz hale getirir. Kas hücrelerinde, kasılma için gerekli olan kalsiyum granülsüz endoplazmik retikulumda depolanır.

Granüllü endoplazmik retikulum: Üzerinde ribozom bulunan endoplazmik retikulumdur. Özelleşmiş hücre tiplerinin birçoğu, granüllü endoplazmik retikuluma bağlı ribozomlar tarafından üretilen proteinleri salgılar. Proteinlere karbonhidrat ekleyerek hücre zarının yapısına katılan glikoproteinler üretir. Hormon ve sindirim enzimi gibi salgı proteinlerini üreten hücrelerde (pankreas gibi) bol miktarda bulunur.

Örnek Test Soruları

Granülsüz endoplazmik retikulum ile ilgili,
I. Üzerinde ribozom bulunur.
II. Karbonhidrat ve yağ sentezinde görev yapar.
III. Hayvan hücrelerinde bulunurken bitki hücrelerinde bulunmaz.
ifadelerinden hangileri doğrudur?
A) Yalnız I      B) Yalnız II     C) I ve II
D) I ve III     E) II ve III

Aşağıdaki hücresel yapılardan hangisi karşısındaki işlevi gerçekleştiremez?
A) Endoplazmik retikulum ” Hücre içi madde taşınımı
B) Hücre zarı “Aktif taşıma
C) Lizozom ” Enzim üretimi
D) Golgi cisimciği ” Salgılama
E) Kloroplast ” Fotosentez

Ökaryotik bir hücrede,
I. ribozomda üretilen proteinlerin golgiye taşınması,
II. glikozun fazlasının glikojene dönüştürülmesi,
III. kalsiyum gibi bazı minerallerin depolanması
olaylarından hangileri granüllü E.R tarafından gerçekleştirilir?
A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III
D) II ve III E) I, II ve III