Romatoid Artrit (Kronik Poliartritis=Ra)

RA, eklemlerde oluşan iltihaplanmadır. Romatizmal bir hastalık türüdür. Kronik iltihaplanmanın olduğu sık görülen bir hastalık çeşididir. Eklemlerin deformasyonuna neden olabilir. Kalp, akciğer, kas gibi yapıların tutulması gibi bir durum söz konusuysa, bu SLE veya sklerodermanın bir işaretidir. Sık olmasa da göz ve cilt gibi yapıları da mevcuttur. Hastalığın nedenleri kesin bir şekilde bilinmemekle birlikte, el ve ayak filminin çekilmesi tanı koymada çok yardımcı olabilmektedir. Bunun yanında tedavisi sonucu tam olarak iyileşebilmek olası değildir.

RA’nın görülme sıklığı yaklaşık % 1’dir. Erkeklere nazaran kadınlarda 3 kat daha sık görülür. Genellikle bu hastalık 40-50 yaşlarda görülüp, 60 yaşından sonra da sık rastlanır. Herkeste görülebilecek bir hastalıktır. Buna çocuklarda dahildir.

Ra’nın Nedenleri
Bu hastalığın sebeplerinin kesin olmadığını söylemekte yarar vardır. Nedenlerden birine bağışıklık sisteminin hücrelerini yok etmesi gibi bir sebep koyabiliriz. Ayrıca hastalıklarının çoğuna sebebiyet veren genetik faktörün bu hastalıkta da rolü olduğu yadsınamaz.

Ra’nın Semptomları
Bu hastalıkta görülen eklem iltihaplanması ilk etapta birkaç eklemde oluşur. Ondan sonra bu iltihabın diğer birçok eklemde kendini gösterdiği görülür. En çok el ve ayak parmaklarında görülmektedir. Hastanın sabahları ve geceleri eklem ağrılarına sahip olduğu gibi şikayetleri vardır. Başta parmak eklemi olmak üzere eklemlerin şişmesi mevcuttur. Parmaklarda duruş bozuklukları görülebilir. Sık rastlanan şikayetlerden biri de hastanın sabah uyandığı zaman sahip olduğu eklem tutulmasıdır. Bu tutulma yaklaşık 20 dakika sürmektedir. Yorgunluk, halsizlik ve kendini hasta hissetme durumu diğer şikayetlerdir.

Semptomlar diğer organlarda da kendi gösterebilir. Bunlardan biri kalp zarı ve akciğer zarının iltihaplanması, diğeri de gözde görülen iltihaplanmadır. Ayrıca alt baldırda ve kılcal damarda da iltihaplanmalar görülebilir. Ağzı ve gözde de kuruluk olması bir başka semptomdur.

Ra’nın Tanı, Teşhis Ve Tedavi Yöntemi
Doktora başvurduğunda fiziki bir muayeneyle doktorunuz vücutta şişlik, eklem hareketlerinde meydana gelen nodüller ve ateş yüksekliği gibi bulgulara bakacaktır. Fiziki muayene dışında kan testi de istenebilmektedir. Bu kan testiyle romatoid faktör (RF) adı verilen antikor aranır. Sonuç pozitif çıkarsa RF var demektir. Hemoglobin oranı düşmüş ve iltihap anemisi meydana gelebilir. Tabi bu iltihap türünü diğer hastalıkta meydana gelen iltihaplardan ayırmak gerekir. Bunun için de çeşitli testler yapılabilmektedir. Hastalığın ilerlemesiyle çekilen röntgenlerle eklemlerdeki hasarın tanısı koymada büyük önem taşır.

RA’yı teşhis etmede çeşitli kriterler vardır:

• İlki sabahları meydana gelen eklem tutukluğu ve bu durumun yaklaşık 2 ay devam etmesi,
• Üçün üzerinde eklemde hissedilen şişlik,
• Ayak ve el parmaklarında görülen eklem iltihaplanması
• Aynı zamanda iki eklemde iltihaplanmanın olma durumu
• Romatizmal düğüm
• Kanda RF faktörünün görülmesi.
Bahsettiğimiz bu bulgulardan en az dört tanesi varsa kesinlikle doktora gidilmelidir, bu durum RA’nın işareti olabilmektedir.

Ra’nın Tedavi Yöntemi
Hastalığın kesin biri nedeni olmadığından daha önce bahsetmiştik. Bunun yanında kesin bir tedavi yöntemi de mevcut değildir. Tamamen ortadan kaldırılması imkansızdır. Tedavinin hedefi, semptomların azaltılmasını sağlamadır. Eklemlerdeki hasarların ve ağrıların azaltılması amaçlanmaktadır. Ancak tedavi edilmediğinde kalıcı eklem hasarları da görülebilir.
Romatizmal bir hastalık sınıfında olduğu için bir romatolog tarafından tedavisi gerçekleştirilir. Tabi ekip çalışması söz konusudur. Fizyoterapist, psikiyatrist, ortopedik cerrah da tedavi sürecine dahil edilir.
Hastalık sürecinde kullanılan ilaçlar iltihabı azaltmayı amaçlanan aspirin ve ağrı kesicilerdir. Ancak bu ilaçların tek başına yeterli olduğu söylenemez. Yan etkileri olabilmektedir. Bunun için de tedavi sırasında takip edilmesi şarttır.
Tedavi sürecinde fizyoterapist eşliğinde çeşitli egzersizlerle kas ve kemiklerin güçlenmesi sağlanır. Hastanın kendini iyi hissedebilmesi amaçlanmaktadır. Eklem ağrılarının çok ağrılı olması dinlemeyi gerektirir. Eğer ciddi eklem hasarları mevcutsa, cerrahi tedavi bile gerekebilir. Bu tedavi ortopedik cerrahlar tarafından yapılmaktadır. Hasarlı eklemlerin yerine, plastik parçalar yerleştirilip, kemiğe takılır. Ardından hastaya rehabilitasyon yapılıp ekleme alışabilmesi sağlanır.