Mesane ve Böbrek Taşı

Kişide üreme sisteminin içinde herhangi bir seviyede taş oluşmasına ürolitiyazis adı verilir. Vücutta taş oluşumunun en çok olduğu bölge böbreklerdir. Çok sık rastlanılan böbrek taşı hastalığı, genelde erkeklerde kadınlara nazaran daha çok görülür. Böbreklerde taş oluşumunun altında yatan etkenlere bakıldığında, genetik sebepler göze çarpmaktadır.
Vücuttaki kimi maddeler, idrar içinde çok fazla bulunursa, buradan böbreklere çökerek birikmeye başlar. Birikmeye başlayan bu maddeler, bir süre sonra büyümeye başlayıp böbrek taşı haline almaya başlar. Böbrek taşları, idrar yaparken vücuttan atılmaktadır. Lakin bu böbrek taşlar büyüdükçe idrar yollarında tıkanmaya sebep olarak, idrarın çıkışına izin vermeyebilir ve akabinde sağlık açısından tehlikeli durumlar ortaya çıkabilir. Bu durumda kişi şiddetli böbrek ağrıları çekmeye başlar.

BÖBREK TAŞI OLUŞMASININ SEBEPLERİ NELERDİR?

İnsan vücudunda böbrek taşı oluşmasına sebep olan maddeler ürik asit, sistin, kalsiyum, oksalat türü maddelerdir. Bu tür maddelerin idrarda çok fazla miktarlarda olması böbrek taşı oluşumuna sebep olur. Bunun yanında birtakım hastalıklar, ilaçlar ve beslenme alışkanlıkları böbrek taşlarının oluşmasına sebep olabilmektedir.

Aynı zamanda gut hastalığının, böbrek taşı oluşumunda etkili olduğu düşünülmektedir. Böbrek taşı hastalığını bir kez yaşayan kişi tedavi olduktan sonra ileriki zamanlarda tekrar böbrek taşı rahatsızlığı yaşayabilmektedir. Böbrek taşının tekrar oluşma süresi ilk 10 yılda yüzde 60 ila yüzde 80 arasındadır. Bunun yanında kişinin kullandığı bir takım ilaçlar, böbreklerde kristaller ve taşlar oluşmasına sebep olabilir. Diğer bir sebep ise kişinin beslenme alışkanlığında görülen düzensizliklerdir. Örneğin kola benzeri asitli içeceklerin uzun süre ve çok fazla miktarda kullanılması, sağlıksız ve yetersiz besinlerin tüketilmesi böbrek taşı oluşumunda etkili olduğu düşünülmektedir.

BÖBREK TAŞINDA NE GİBİ BELİRTİLER OLUR?

Böbrek taşları, hiçbir belirti vermeden gelişmeye başlar. Ufak ufak ağrılar hissetmeye başlar kişi. Böbrek taşının tam olarak oluşmaya başladığı yere göre böbrek ağrısı o bölgede hissedilmeye başlar. Böbrek taşı ne tarafta yoğunlaşmışsa ağrı o tarafta yoğunlaşır. Böbrek taşları her iki tarafta da olabilir ve bu esnada böbrek taşları iki yönlü ağrı vermeye başlar. Böbreklerde hissedilen ağrının şiddeti, böbrek taşlarının çokluğu ve büyüklüğü ile doğru orantılıdır.

Böbrek ağrıları kişiyi olduğu yerde duramayacak kadar rahatsız eder ve kişi hastaneye gitmeye ihtiyaç duyar. Bazı kişilerde ise böbrek ağrıları hiç belirti veya ağrı vermeden oluşur. Böyle durumlarda hasta başka bir hastalığın tedavisini görürken, tesadüfen böbrek taşı ortaya çıkar.

BÖBREK TAŞI NASIL TEŞHİS EDİLİR?

Böbrek taşı teşhisinde, çeşitli görüntüleme metotları ve laboratuar tetkikleri yapılır. Röntgen filmi çekildiğinde olası böbrek taşı tespiti de yapılabilir. Kişide var olan bütün böbrek taşları röntgen filmi çekildiğinde görünmeyebilir. Bu esnada bilgisayarlı tomografi çekilirse kişide var olan bütün böbrek taşları tespit edilebilir. Bunun yanında damar içi piyelogram metodu ve ultrasonda böbrek taşlarını teşhis etmekte kullanılan diğer yöntemlerdir. Damar içi piyelogram yönteminde damarın içine verilen bir ilacın böbreklerden ve idrardan geçmesi ile buralarda olabilecek böbrek taşlarını tespit etmeye yarar.

BÖBREK TAŞI TEDAVİSİ NASIL DÜŞER?

Böbrek taşı şikâyetleri yeni başladığı dönemlerde bir cerrahi tedavi yöntemi uygulanmaz. Başlangıç aşamasında olan böbrek taşı oluşumunun kendiliğinden geçmesi beklenir. Bu esnada bol bol su içilmesi gerekir. Bu sırada çekilen böbrek ağrısını azaltmak, yok etmek için ağrı kesici ilaç ya da iğneler kullanılabilir. Ancak çekilen böbrek ağrısı çok şiddetli ise kişi hastaneye yatırılır. Cerrahi tedavi gerekirse taş kırma metodu yapılabilir. Bunun yanında üreteroskopi yöntemi ile bir endoskop aracılığı ile idrar kanalında ilerleyerek, tıkanıklığa sebep olan taş çıkartılır.

MESANE TAŞI HAKKINDA BİLGİ

Mesane taşı sık görüle bir durumdur ve genellikle böbrekte oluşan taşların mesaneye düşmesi ile gerçekleşmektedir. Böbrek taşı üretere sonra da mesaneye gider. Üreter yolu ile vücuttan atılmaktadır. Mesanede enfeksiyon oluşumu taş oluşumuna ortam hazırlamaktadır. A vitaminin eksik olması taş oluşumuna yardımcı olur. Mesane taşı kendini ağrı ile belli eder. İdrar yaparken ağrı başlar ve idrar bitiminde en üst dereceli ağrı hissedilir.

Dikenli bir taş söz konusu ise yürürken bile ağrı yaratabilir. Taş mesanede üretrayı sıkıştırabilmektedir. Hatta bu nedenle idrar yapma eylemi yarıda kesilebilir. Taş eğer üretra da sıkışıp kalırsa sonda uygulanmadan kişi idrarını yapamaz. Taş eğer doğal olarak üretradan çıkıp gitmezse üretradan girilerek taş içeride kırılıp alınır. Bazen bu durum olmazsa farklı cerrahi yöntemler ile de taş çıkartılabilir.